«Άκουσα ότι…», κάπως έτσι αρχίζουν όλα
και η φαινομενικά χαλαρή συζήτηση «ανάβει». Ακόμα και το πιο αθώο
κουτσομπολιό όμως μπορεί να έχει τουλάχιστον μία σκοτεινή πλευρά.
Περιέχει ψήγματα αλήθειας, «τραβηγμένα απ’
τα μαλλιά», για να ταιριάξουν στο στόρυ που κατασκεύασες και να κάνουν
τη συζήτηση πιο πικάντικη. Το κουτσομπολιό συνήθως στηρίζεται σε
ελάχιστη πληροφόρηση και αυθαίρετα συμπεράσματα, που δεν έχουν μεγάλη
σχέση με την πραγματικότητα.
Κουτσομπολεύω άρα ελέγχω
Στις μικρές κοινωνίες το κουτσομπολιό είναι
ένας μηχανισμός που ελέγχει αν και σε ποιο βαθμό εφαρμόζονται οι
κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς. Ο ιδιωτικός χώρος καταργείται και η
προσωπική ζωή γίνεται τροφή για σχολιασμό. Από τη γειτονιά και τα
πλατύσκαλα, το κουτσομπολιό μεταφέρθηκε πλέον στους διαδρόμους και στα
chat του γραφείου, στα lounge καφέ που συχνάζεις με τους φίλους σου, στα
στούντιο των πρωινών και μεσημεριανών εκπομπών και στις σελίδες των
περιοδικών «τύπου life style».
Γιατί κουτσομπολεύεις;
-Μπορεί να φοβάσαι: Φοβάσαι τον άλλο, τη σύγκριση, την κριτική, την απόρριψη, την απώλεια της κοινωνικής σου θέσης ή των κεκτημένων σου. Ρίχνεις «λάσπη» λοιπόν για να μειώσεις τον άλλο και να έχεις το κεφάλι σου ήσυχο.
- Μπορεί να νιώθεις ανασφάλεια: «Θάβεις»
πρώτος τον άλλο για να τον προλάβεις σε περίπτωση που σε θάψει και
εκείνος. Συνήθως, όταν καταλάβεις ότι ο άλλος δεν έχει κακή πρόθεση
απέναντί σου, κάνεις «κωλοτούμπα» και καταλήγεις να πεις κάτι όπως:
«καλό παιδί είναι τελικά μωρέ…».
- Μπορεί να φθονείς: Από τα εφτά θανάσιμα
αμαρτήματα, ο φθόνος είναι ίσως το χειρότερο, γιατί κρύβει μέσα του τους
σπόρους της καταστροφής. Δεν ζηλεύεις απλώς τον άλλο, θέλεις και να τον
καταστρέψεις για να μην έχει αυτά που θα ήθελες εσύ. Και τα καταφέρνεις
μια χαρά αν διαδίδεις κακόβουλα σχόλια, σπέρνοντας την αμφιβολία.
- Μπορεί να θες απλώς να περάσεις την ώρα
σου: Το κουτσομπολιό-πασατέμπο είναι το πιο ακίνδυνο, αν γίνεται χωρίς
κακή πρόθεση, αλλά και πάλι γιατί δεν λύνεις καλύτερα ένα Sudoku;
- Μπορεί να προβάλλεις στον άλλο τις
«σκοτεινές» ή δυσάρεστες πλευρές σου που δεν μπορείς να αποδεχτείς και
να αναγνωρίσεις ως δικές σου. Πρόσεχε όταν ακούς τον εαυτό σου να λέει:
«Εγώ δεν είμαι έτσι» ή «Εγώ δεν θα φερόμουν ποτέ έτσι». Συνήθως ισχύει
ακριβώς το αντίθετο.
Μάθε κάτι απ’ τον Σωκράτη
Ο Σωκράτης είχε βρει έναν τρόπο να αποτρέπει τους μαθητές του από το κουτσομπολιό που μπορείς εύκολα να εφαρμόσεις: την τριπλή διύλιση.
Μια μέρα, λέει, ο Σωκράτης έκανε τη βόλτα του, όταν κάποιος γνωστός του, του ανακοίνωσε ότι είχε κάτι σημαντικό να του πει για έναν από τους μαθητές του. Ο Σωκράτης του είπε ότι θα ήθελε, πριν του πει τι είχε ακούσει, να του κάνει το τεστ της «τριπλής διύλισης».
- "Τριπλή διύλιση;", ρώτησε εκείνος με απορία.
- "Ναι, πριν μου πεις τι άκουσες για το μαθητή μου θα ήθελα να κάτσουμε για ένα λεπτό και να φιλτράρουμε αυτό που θέλεις να μου πεις".
- "Εντάξει δάσκαλε".
- "Το πρώτο φίλτρο είναι αυτό της αλήθειας. Είσαι λοιπόν, εντελώς σίγουρος ότι αυτό που πρόκειται να μου πεις είναι αλήθεια;"
- "Ε ...; Όχι ακριβώς, απλώς το άκουσα όμως και ... "
- "Μάλιστα, άρα δεν έχεις ιδέα αν αυτό που θέλεις να μου πεις είναι αλήθεια ή ψέματα. Ας δοκιμάσουμε τώρα το δεύτερο φίλτρο, αυτό της καλοσύνης. Αυτό που πρόκειται να μου πεις για τον μαθητή μου είναι κάτι καλό;"
- "Καλό; Όχι το αντίθετο μάλλον..."
- "Άρα", συνέχισε ο Σωκράτης, "θέλεις να πεις κάτι κακό για τον μαθητή μου, αν και δεν είσαι καθόλου σίγουρος ότι είναι αλήθεια".
Ο τύπος έσκυψε το κεφάλι από ντροπή και αμηχανία.
- "Παρ' όλα αυτά", λέει ο Σωκράτης, "μπορεί ακόμα να περάσεις το τεστ γιατί υπάρχει και το τρίτο φίλτρο. Το φίλτρο της χρησιμότητας. Είναι αυτό που θέλεις να μου πεις κάτι που μπορεί να φανεί χρήσιμο σε κάτι;"
- "Όχι, δεν νομίζω..."
- "Άρα, λοιπόν, αφού αυτό που θα μου πεις δεν είναι ούτε αλήθεια, δεν είναι ούτε καλό, ούτε χρήσιμο, γιατί θα πρέπει να το ακούσω;"
Κι ο κουτσομπόλης έφυγε ντροπιασμένος, έχοντας πάρει το μάθημά του.
Το κουτσομπολιό μπορεί να γίνει επικίνδυνο και να κοστίσει σε κάποιον τους φίλους του, τη δουλειά του, τις σημαντικές σχέσεις της ζωής του. Η ταινία «Gossip» (2000) αποτυπώνει άψογα το μέγεθος της ζημιάς που μπορεί να προκαλέσει η διάδοση μιας και μόνο ψεύτικης φήμης. Αν δεν την έχεις δει, δες την, αξίζει.
Πριν ανοίξεις το στόμα σου για να κουτσομπολέψεις λοιπόν, θυμήσου: «Το κουτσομπολιό πολύ αγάπησαν, τον κουτσομπόλη κανείς».
cosmo.gr
0 σχόλια